Start Stop Kumanda Devresi | Klasik Mühürleme Devresi | Elektriksel Kilitleme Devresi

Start Stop devresi kumanda devreleri tasarımında ve eğitiminde öğrenilen ilk ve en temel devredir. Start Stop devresinde sigorta açık ve enerji varken start butonuna basıldığında M kontaktörü enerjilenir ve güç devresinde bağlı olan motor dönmeye başlar. Start butonun altında gözüken M kontaktörüne ait normalde açık kontak enerjilenmeden dolayı kendini kapattığı için start butonu bırakıldığında devreden enerji kesilmez ve motor dönmeye devam eder. Bu duruma kumanda devrelerinde elektriksel mühürleme denir. Stop butonuna basıldığında devrenin enerjisi kesilir ve enerji altında kapanan M kontaktörüne ait kontaklar eski konumlarına ( Açık duruma ) geri döner ve motor durur.

Start Stop Kumanda ve Güç Devresi ( Klasik Mühürleme Devresi )

Elektriksel Kilitleme ile Dönüş Yönü Değiştirme ;

Motorun istenilen yönde dönmesini ve aksi yönde dönmesini önlemek amacıyla kurulan temel kumanda devrelerinden biride elektriksel kilitleme ile dönüş yönü ayarıdır. 

Elektriksel Kilitleme ile Dönüş Yönü Değiştirme Devresi

Örnek devrede görüleceği üzere ; İleri yönde döndürmek için ileri butonu ve geri yönde döndürmek için geri butonu kullanılmaktadır. Burada bilinmesi gereken, Motorun bir yönde dönerken, aksi yöne dönmesi elektriksel olarak engellenmiştir. Örneklersek ; İleri butonuna basıldığında İ kontaktörü enerjilenecek ve motor ileri yönde dönmeye başlayacaktır. Aynı zamanda G kontaktörünün önünde bulunan İ kontaktörüne ait normalde kapalı kontak da enerjinin etkisiyle konum değişip açılacağı için, Geri butonuna basılsada herhangi birşey olmayacaktır. Geri yönde çalıştırmak için Stop butonu ile devrenin enerjisi kesilerek, geri butonuna basılması gerekmektedir. Yukarıda anlatılanlar geriye çalışan motoru enerji kesmeden ileri döndürmek için de geçerlidir.

Termik Röle Bağlantı Şeması | Termik Röle Nedir ?

Termik Röle ; Termik röleler, bulundukları ortamdaki sıcaklık değişimlerine göre kontaklarını açan ya da kapatan devre elemanlarıdır. Çalışma prensiblerine bakıldığında diğer rölelerden ayrılan termik rölelerin çalışma mantığı bimetallerin genleşme farkına dayanır. Bimetal, genleşme farkları olan iki metalin perçinlenmesi ile oluşan, ısı farkının perçinlenen her iki metal içinde ayrı genleşme yaratmasıyla bimetal şekil değişimi gerçekleşir. Yani gelen akımın yarattığı ısı etkisi bimetallerin hareketine ve yayların etkisi ile kontakların  hareketine sebep olur.. Termik röleler, aşırı akım koruması amacıyla, motor devrelerinde, ütülerde,saç kurutma makinalarında vb kullanılır. Termik röle ile tek başına koruma yapılmaz, genellikle sigortalar ve Kontaktörler ile beraber kullanılırlar. 

Termik Röle

Termik röleler, kullanıcı tarafından belirlenen belirli bir akım bölgesinde açma yapabilir ancak kısa devre akımlarına karşı gereken hızda tepki gösterip koruma sağlayamazlar. Bu sebeple devredeki cihazların koruması için sigorta ve manyetik açıcılar ile beraber kullanılırlar. Termik röle kullanımında göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli hususlar şöyledir ; 

1- Devredeki sigortalar, termik rölenin kısa devre akımlarından zarar görmesini engelleyecek şekilde seçilmeli ve bağlanmalıdır.

2- Devredeki sigortalar, kontaktörlerin kesemeyeceği kısa devre akımlarını keserek koruma sağlayacak şekilde seçilmeli ve bağlanmalıdır.

3- Kullanılacak olan termik rölenin karakteristik özellikleri motorun yol almasına izin verecek değerlerde seçilmelidir.

4- Bu hususların sağlanabilmesi için, devrede kullanılacak olan motor, termik röle, kontaktör ve sigortaların karakteristik özellikleri birbirine uygun olmalıdır.

Termik Röle, Kontaktör, Sigorta, Motor, Bağlantı Şeması

 

Yıldız Üçgen Bağlantı Şeması:

 

Yıldız Üçgen Uygulaması

7- Yıldız Üçgen Bağlantı Şeması: 3 Fazlı asenkron motorlar ilk kalkınma anında şebekeden, normal akımlarının 3-5 katı fazla akım çekerler. Bu kalkınma akımları şebeke üzerindeki diğer alıcılara ve tesisata zarar verebilir. Bu durumu önlemek için kullanılan en yaygın yöntemlerden biri yıldız üçgen yol verme yöntemidir.

3 Fazlı Asenkron Motorlarda Otomatik Yıldız Üçgen Yol Verme Kumanda ve Güç Devresi

 

Zaman Rölesi Bağlantı Şeması | Zaman Rölesi Hakkinda Hersey

Zaman Rölesi Nedir ;
Belirli bir zaman aralığında devreye girmesi ya da devreden çıkması amaçlanan elektriksel sistemleri kontrol etmek amacıyla kullanılan devre elemanlarına zaman rölesi ya da zaman saati denir. Zaman rölelerinin en yaygın kullanım alanları ; Çevre aydınlatmaları, okul zilleri, mesai zilleri, kumanda devrelerindeki güç kontaktörleridir. Zaman saatlerini, analog ve dijital olarak 2 sınıfa ayırabiliriz.

• analog zaman saatleri ; Bu tip zaman saatlerinin ayar sahaları kısıtlıdır ve hata payları  -/+5 dakika civarındadır. 
• Elektronik zaman saatleri ; analogların aksine, ayar sahaları oldukça geniştir ve hata payları neredeyse yok denecek kadar azdır. Elektronik zaman rölelerinde ayar, istenirse saniye cinsinden de yapılabilir. Örneğin ; Saat 17:00:00 çalmasını istediğiniz mesai saati bitiş zilini, Saat 17:00:01 yani saat 5'i 1 saniye geçe çalacak şekilde ayarlayabilirsiniz.

Elektronik zaman saatlerinin bazı türlerinde birden fazla çıkış bulunmaktadır. Bu tip rölelerde, enlem ve boylam bilgisi girilerek, gün batımı ve gün doğumu ayarlamaları otomatik yapılmakta böylelikle dış aydınlatma sistemlerindeki ayarları güncelleme problemini ortadan kaldırmaktadır.
Dijital Zaman Rölesi Nasıl Bağlanır ; 

Dijital Zaman Saati Bağlantı Şeması

Analog Zaman Rölesi Nasıl Bağlanır ;

Analog Zaman Saati Bağlantı Şeması

Zaman Rölelerinin Yapısı ; Bilinmesi gereken, normalde açık ve normalde kapalı olan iki kontak türüne sahip olmalarıdır. Bu kontakların sayısı, marka ve modele göre değişkenlik gösterebilir.

 

Kontaktörler | Hakkında Hersey

Kontaktör Nedir ; Elektriğin en temel devre elemanlarından biri olan kontaktörler, enerji altında ( Devreye Elektrik Verildiğinde ) kapalı kontaklarını açan, açık kontaklarını kapatan ve uzaktan kumanda edilebilen elektromanyetik anahtarlardır. Kontaktörler, rölelerin aksine yüksek akım çeken devrelerde tercih edilirler. Kontaktörler, elektrik motorlarının kumanda ve güç devrelerinde , kompanzasyon sistemlerinde kondansatörlerin devreye alınıp, devreden çıkarılmasında ve ısıtma sistemlerinde sıkça kullanılırlar. Kontaktörler, kontrol ettikleri devreleri nominal akımın altında açıp kapatabildiği gibi devreyi aşırı akımlardan da koruyabilirler.

Kontaktörlerin Yapısı ; Kontaktörlerin yapılarında bulunan elemanlar, demir nüve, bobin, palet ve kontaklardır. 
Demir Nüve : Alternatif akım kontaktörlerinde ( AC ), İnce silisli saclardan yapılan nüve, Doğru akım ( DC ) kontaktörlerinde, tek parça yumuşak demirden imal edilir. Ac de kullanılan kontaktörlerin nüvelerinde, nüvenin ön yüzeyine açılan oyuklara bakır halkalar yerleştirilir. Bu halkaların görevi, akımın sıfır olduğu durumlarda nüvenin bırakılmasını engellemek, titreşim ve gürültüyü engellemektir. Dc de kullanılan kontaktörlerde ise bobinin enerjisi kesildiği anda, nüvenin paleti hemen bırakması için plastik pullar kullanılır.

Kontaktör Nüvesi

Bobin ; Çalışma gerilimine göre spir sayısı ve görünüşü değişen kontaktör bobinleri üzerlerinden akım geçtiğinde nüveye mıknatıslanma özelliği kazandırırlar.

Kontaklar ; Kontaktörlerin, normalde açık ve normalde kapalı olarak bildiğimiz iki tür kontakları vardır. Bu kontaklar, yardımcı kontak ve ana kontak olarak isimlendirilerler. Yardımcı kontaklar akım kapasitelerinin düşük olması sebebi ile genel olarak kumanda devrelerinde, ana kontaklar ise akım kapasitelerinin yüksek olması sebebi ile güç devrelerinde tercih edilirler. Kontaktör kontakları, üzerlerine düşecek akım seviyesine göre farklı alaşımlardan oluşturulurlar. Genellikle sert bakır tercih edilir.

Kontaktör Bobini

Kontaktör Kontakları Sembolleri

Kontaktörlerin Çalışma Prensibi ; Demir nüve üzerine sarılmış olan kontaktör bobini,  üzerine gerilim uygulandığında, nüve mıknatıslanma özelliği kazanır ve karşısında bulunan paleti çeker. Bu palet üzerindeki hareketli kontaklar, sabit kontaklarla birleşir ya da ayrılır. Başka bir tabirle ; Normalde açık kontaklar kapanır, normalde kapalı kontaklar açılır.

Yukarıdaki şemada ileri butonuna basıldığında, M1 - 3 fazlı motoru, saat yönünde dönmeye başlar. Stop butonu ile devreden enerji kesilip geri butonuna basıldığında ise motor saat yönünün tersinde dönmeye başlar.

Kontaktör Bağlantısı Örnek Şema

KONTAKTÖR SEÇİM TABLOSU;

Çeşitli Firmaların Katalog Bilgilerine Göre Kontaktör Seçim Tablosu

 

XBTZ9008 Schnider PLC ve Ekran Haberleşme Kablosu Pin Diyagramı

XBTZ9008 Model CONNECTING CABLE PIN DIAGRAM 

Marka Üretici: Telemekanique

Üretici Parça Numarası: XBT-Z9008

Ürün Türü: Connecting Cable

ile Kullanım için: XBT Terminal

Cable lenght: 2.5 m

Series : Magelis XBT

Bağlantı Türü: RJ45

Connector a: RJ45

                                                Datasheet Download

 

AutoCAD 2004 Free Download

Sıkıştırma: 7zip

                                        Rar Pass: 1234

Download / İndir